X Międzynarodowa Konferencja Daltońska „Plan Daltoński w kulturze wzajemnego uczenia się”
X Międzynarodowa Konferencja Daltońska „Plan Daltoński w kulturze wzajemnego uczenia się”
W dniach 26-27 listopada 2021 r. odbyła się X Międzynarodowa Konferencja Polskiego Stowarzyszenie Dalton, której myślą przewodnią był „Plan Daltoński w kulturze wzajemnego uczenia się”. Konferencja zorganizowana została we współpracy z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu. Partnerami strategicznymi byli: Polski Komitet Światowej Organizacji Wychowania Przedszkolnego OMEP, Przedszkole Publiczne nr 16 w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz Dyrektor Szkoły Miesięcznik Kierowniczej Kadry Oświatowej Wydawnictwa Wolters Kluwer. Wydarzenie objął honorowym patronatem Prezydent Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego, Starosta Ostrowiecki oraz Polskie Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka. Tegoroczna konferencja oparta na doświadczeniach z lat poprzednich, wspaniale połączyła ofertę konferencji stacjonarnej z możliwościami jakie otwiera konferencja w formule on-line. Dzięki temu X Jubileusz powstania Polskiego Stowarzyszenia Dalton był uroczyście obchodzony podczas wspólnej uczty wiedzy i myśli wokół Planu Daltońskiego oraz edukacji alternatywnej. Dzięki rozbudowanej platformie konferencyjnej uczestnicy wydarzenia mieli szansę udziału w wielu wykładach i warsztatach oraz wizytach studyjnych w placówkach daltońskich z Polski i Japonii. Program konferencji był tak skonstruowany, że uczestnik mógł wybierać warsztat/wykład spośród dwóch a nawet trzech propozycji emitowanych jednocześnie. Wykłady i warsztaty prowadzone były przez wykładowców wyższych uczelni z kraju i z zagranicy, edukatorów i specjalistów w zakresie Planu Daltońskiego oraz innych kierunków edukacji alternatywnych. Uczestnicy mieli możliwość spotkania się w pokojach dyskusyjnych, gdzie wymieniali się spostrzeżeniami, zadawali pytania ekspertom i organizatorom. W konferencji wzięło udział blisko 250 osób, w tym dyrektorzy i nauczyciele placówek oświatowych ze wszystkich poziomów edukacyjnych (przedszkole, szkoła podstawowa i szkoła średnia – liceum ogólnokształcące), przedstawiciele samorządów lokalnych, fundacji i stowarzyszeń edukacyjnych. To kolejna konferencja zorganizowana w formule online i po raz drugi studio konferencyjne zorganizowane zostało w siedzibie Stowarzyszenia – w Przedszkolu Publicznym nr 16 w Ostrowcu Świętokrzyskim, skąd wszystkich prelegentów, uczestników konferencji oraz gości z zagranicy powitały Prezeski Stowarzyszenia Katarzyna Dryjas i Anna Wróbel. Podczas uroczystego otwarcia X już konferencji Panie nawiązały do Jubileuszu powstania Polskiego Stowarzyszenia Dalton oraz do procesu zmian w edukacji jaki się rozpoczął dzięki działalności Stowarzyszenia, bo jak powiedział Mahatma Gandhi – Sami musimy stać się zmianą, do której dążymy w świecie. Część plenarną pierwszego dnia konferencji otworzyła prof. dr hab. Renata Michalak, która podzieliła się z uczestnikami refleksją dotycząca aktualnej sytuacji związanej z pandemią i jej negatywnego wpływu na relacje i rozwój emocjonalny dziecka. Pani Profesor zaprosiła wszystkich do uczestnictwa w konferencji z przekonaniem, że obszar tematyczny konferencji pozwoli na szerszą debatę i zainspiruje nauczycieli, w tym szczególnym czasie, do zainteresowania się edukacją alternatywną, w której centrum zainteresowania jest dziecko i jego potrzeby. Na temat filozofii edukacji daltońskiej w wystąpieniu „Dalton nie jest sztuczką. Dalton jest czymś więcej niż tylko samodzielną pracą uczniów szkół podstawowych i średnich” mówił Hans Wenke, holenderski przyjaciel i mentor Stowarzyszenia. „O funkcjach wykonawczych w perspektywie Planu Daltońskiego” opowiedziała Annemarie Wenke z Holandii, która swoją wrażliwością i uważnością na dziecko zainspirowała wszystkich odbiorców. Tematy wykładów niejednokrotnie się uzupełniały, albo były odpowiedzią na stawiane pytania przez przedmówcę. Prof. dr hab. Ewa Maria Filipiak z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy zapoczątkowała rozmowę na temat pedagogiki Celestyna Freineta, która była kontynuowana drugiego dnia wydarzenia, przez Marzenę Kędrę – dyrektorkę Publicznej Szkoły Podstawowej Cogito w Poznaniu: „Jak latać bez skrzydeł, czyli z doświadczeń szkoły freinetowskiej”. Jednym z ostatnich punktów programu pierwszego dnia było wręczenie Certyfikatów Placówek Daltońskich oraz wręczenie nagród Laur Mistrza Edukacji Daltońskiej. Tym razem certyfikat Placówki Daltońskiej otrzymało aż 15 placówek: Przedszkole Niepubliczne Eco-Kids w Szczecinie, Przedszkole nr 19 w Koszalinie, Przedszkole Integracyjne w Koszalinie, Przedszkole nr 3 „Krasnala Hałabały” w Rawiczu, Szkoła Podstawowa nr 2 im. prof. dra Władysława Szafera w Wapnicy, Niepubliczne Przedszkole Językowe „Kraina Wiedzy” w Puławach, Przedszkole nr 60 im. Jana Brzechwy w Gdańsku, Przedszkole „Na Zielonym Wzgórzu” w Lusówku, Przedszkole Publiczne nr 12 im. Ewy Szelburg-Zarembiny we Włocławku, Przedszkole „Pod Wesołą Chmurką” w Tarnowie Podgórnym, Hipciowe Przedszkole w Szczecinie, Przedszkole nr 9 w Lęborku, Miejskie Przedszkole nr 18 „Czekoladowe Przedszkole” w Zielonej Górze oraz Przedszkole Miejskie nr 73 w Łodzi. W ramach re-certyfikacji, na kolejny okres Certyfikaty Placówki Daltońskiej otrzymało 17 placówek: Przedszkole nr 14 w Lublinie, Przedszkole nr 51 „Jacek i Agatka” w Gdańsku, Publiczne Przedszkole nr 1 im. Jana Brzechwy w Łazach, Przedszkole nr 25 w Lublinie, Przedszkole nr 54 w Lublinie, Przedszkole nr 18 „Wesoła 18” w Szczecinie, Przedszkole „Szyszkowa Polana” w Szyszkowej, Przedszkole Miejskie nr 2 im. Wandy Chotomskiej w Kołobrzegu, Szkoła Podstawowa im. Konstytucji 3 Maja w Śmiglu, Przedszkole nr 119 „W Zielonym Ogrodzie” w Warszawie, Przedszkole 134 „Słoneczny Świat” w Poznaniu, Szkoła Podstawowa im. Mieczysława Czychowskiego w Dzbeninie, Przedszkole Miejskie nr 8 im. Jana Brzechwy w Kołobrzegu, Przedszkole nr 43 „Koniczynka” w Gdańsku, Niepubliczne Przedszkole E-Maluch w Łodzi, Przedszkole nr 28 Angielskojęzyczne „Mały Poliglota” w Bydgoszczy oraz Przedszkole Samorządowe nr 64 „Akademia Jasia i Małgosi” w Białymstoku. W tym roku do tytułu Laur Mistrza Edukacji Daltońskiej nominowani zostali: Paulina Ciszewska z Zespołu Szkolno–Przedszkolnego w Więckowicach, Sylwia Świszcz, Kamila Jastrzębska i Elżbieta Czwójdzińska z Publicznego Przedszkola nr 18 „Wesoła 18” w Szczecinie, Joanna Dudziak z Prywatnego Przedszkola „Koniczynka” w Krośnie, Justyna Hawrylak z Publicznego Przedszkola Galileo w Łodzi, Olga Prusek z Przedszkola Miejskiego nr 19 „Słupskiego Chłopczyka” w Słupsku, Anna Ucińska z Samorządowe Przedszkole nr 2 w Szubinie oraz Agnieszka Urbańska z Miejskiego Przedszkola nr 9 w Częstochowie. Spośród nominowany Kapituła konkursowa przyznała nagrodę Laur Mistrza Edukacji Daltońskiej czterem nauczycielkom. Statuetki powędrowały do: Pauliny Ciszewskiej, Joanny Dudziak, Justyny Hawrylak i Anny Ucińskiej. Niespodzianką dla wszystkich była informacja, iż Kapituła postanowiła w tym roku, po raz pierwszy wyróżnić dyrektorów placówek daltońskich za ich pracę organizacyjną, koncepcyjną w tworzeniu przestrzeni do funkcjonowania Planu Daltońskiego, a także promowaniu koncepcji w środowisku lokalnym. I tak na miano Perły Zarządzania – Dalton Menager 2021 w pełni zasłużyły: Iwona Sołtysiak dyrektor z Szkoły Podstawowej nr 2 w Wapnicy oraz Violetta Antkowiak dyrektor Przedszkola nr 34 w Koszalinie. Pierwszy dzień Konferencji podsumowany został refleksyjną rozmową „na kanapie” dwóch polskich prekursorek Planu Daltońskiego i założycielek Polskiego Stowarzyszenia Dalton: Anny Wróbel i Katarzyny Dryjas, które wspominały początki powstania Stowarzyszenia oraz własną historię inspirowaną pedagogiką daltońską. Obie Panie podkreśliły, iż podstawowym sukcesem rozwoju Stowarzyszenia jest przyjaźń i relacje z ludźmi, którzy tworzą przestrzeń do działania na rzecz podnoszenia rozwoju edukacji w Polsce. Refleksyjne podsumowanie było również okazją do zamknięcia pewnego etapu i odkrycia kolejnych nowych kierunków działań. I tak, Panie pierwszy raz oficjalnie zapowiedziały zmianę wizerunku Stowarzyszenia i przedstawiły nowy logotyp. Nie zabrakło również tortu jubileuszowego i wspaniałych życzeń rozwoju na kolejne lata! Kulminacyjnym punktem wieczoru był koncert. Nasza Daltońska Rodzina to różne regiony Polski. Stąd podczas koncertu Daltońskie Szkoły i Przedszkola zaprezentowały swoje tradycyjne, ludowe przyśpiewki i tańce. Podczas Gali wystąpiły dla publiczności: Przedszkole nr 148 z Poznania, Przedszkole Samorządowe nr 64 z Białegostoku, Przedszkole nr 43 z Lublina, Przedszkole nr 31 z Warszawy, Zespół Szkół Publicznych z Szewnej oraz Przedszkole Publiczne nr 16 z Ostrowca Świętokrzyskiego. To jednak nie był koniec niespodzianki muzycznej.
Piątkowy wieczór i całą Galę uświetnił także zespół RZOZ z Bukowiny Tatrzańskiej, który poezją śpiewaną w rytmach rocka i bluesa przeniósł uczestników w klimaty Podhala. Był to nieprzypadkowy występ. Lider zespołu Bartłomiej Koszarek zwrócił się do uczestników konferencji tymi słowami: „Wolność po góralsku to śleboda. A śleboda to dla nas Górali świętość, to coś najważniejszego. Ta wolność to też fundament – kamień węgielny dla Waszego Stowarzyszenia. To Wy głosicie najmłodszym wolność, po to żeby z tych malutkich wyrośli Ci duzi i siali wolność po całym świecie. Dziesiąty rok na tej polskiej ziemi krzewicie te ideę, to też specjalnie na ten Jubileusz wystąpi dla Was grupa RZOZ”.
Drugi dzień Konferencji rozpoczął się wizytą studyjną w Japońskiej szkole Dalton Tokyo Junior & Senior School. Szkoła zaprezentowała swoją bardzo nowoczesną infrastrukturę oraz autorską filozofię pracy z dzieckiem. Przedstawiono cały proces edukacyjny z mocnym akcentem na zabawę, samodzielne działanie, doświadczanie oraz współpracę. Dużo czasu podczas prezentacji poświęcono opisom realizowanych projektów edukacyjnych rozwijających przedsiębiorczość u dzieci. Wykładem prof. UAM dr hab. Marka Budajczaka rozpoczęła się część plenarna II dnia Konferencji. Profesor poruszył temat miejsca edukacji alternatywnej „Edukacja alternatywna – między Scyllą „prawa” a Charybdą „obowiązku”. Filozoficzne przemyślenia były świetnym wstępem do kolejnych prezentacji, które skupiały się wokół kształcenia nauczycieli i podejmowania działalności innowacyjnej w placówkach: „Innowacje dydaktyczne w kształceniu nauczycieli szkół powszechnych w Polsce w latach międzywojennych”, zaprezentowane przez prof. UMCS dr hab. Annę Boguszewską z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz „Dwujęzyczny przedszkolak” jako innowacja pedagogiczna w Przedszkolu, zaprezentowany przez prof. UJK dr hab. Agnieszkę Szplit z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. „Wyrażenie siebie za pomocą 100 języków w przedszkolu Nowego Wychowania” (Reggio Emilia) omówione przez dr hab. Barbarę Bilewicz – Kuźnia z Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej w Lublinie rozpoczęło serię prezentacji dobrych praktyk, opisując wdrażanie autorskiego programu w Przedszkolu nr 34 w Koszalinie. Joanna Hofman z Zespołu Szkół Publicznych nr 9 w Poznaniu przedstawiła swoje doświadczenia w zakresie „Współpraca, jako okazja edukacyjna” a Magdalena Krzeszowiak z Sacred Heart Primary School z Rochale z Wielkiej Brytanii pokazała „Jak dotknąć i narysować Matematykę?”. Na przykładzie swoich doświadczeń w brytyjskiej szkole, omówiła rolę pomocy dydaktycznych w rozumieniu konceptów matematycznych wśród dzieci w wieku szkolnym. Na temat standardów jakości w placówkach wczesnej edukacji – na przykładzie placówek daltońskich mówiła dr Elżbieta Wieczór z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pedagogice waldorfskiej poświęcone zostało wystąpienie „Kształtowanie postaw w pedagogice waldorfskiej” Agnieszki Apanowicz ze Społecznej Waldorfskiej Szkoły Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącego w Wirach. Problem szkół demokratycznych w edukacji pojawił się w dwóch wystąpieniach: w pierwszym nawiązującym do historycznych źródeł i „Praktykowania demokracji dziecięcej przez Janusza Korczaka i Stefanię Wilczyńską” zaprezentowane przez Barbarę Janinę Sochal, z Polskiego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka oraz „Wolność i odpowiedzialność w dyskursach i praktykach szkół demokratycznych w Polsce” omówione przez dr Katarzynę Gawlicz reprezentującą Dolnośląską Szkołę Wyższą we Wrocławiu. Podczas prezentacji edukacji alternatywnej nie mogło zabraknąć wykładu na temat Fridricha Froebla. I tak swoje doświadczeniami w łączeniu Planu Daltońskiego z pedagogika Froebla zaprezentowała Katarzyna Małek z Polskiego Stowarzyszenie podczas warsztatu „Froeblowskie zabawy w duchu Helen Parkhurst – nurty alternatywne w praktyce przedszkolnej”. Równie ciekawą prezentacją skierowaną do nauczycieli i rodziców na temat „Planu Daltońskiego w edukacji domowej” zainspirowała wszystkich Agata Juljańska z Polskiego Stowarzyszenia Dalton. Bardzo ważnym punktem Konferencji było spotkanie z dr Davidem Bensone z Minnesota State Colleges w USA. Jego wykład na temat „Nowoczesnych systemów edukacji w kontekście koncepcji Helen Parkhurst, Jeana Piageta i Lva Vygotskiego” świetnie powiązał poruszane problemy w nurcie nowej pedagogiki.
Konferencję tradycyjne już zakończyły wizyty studyjne w placówkach daltońskich. Tym razem oprócz przedszkoli zaprezentowała się również szkoła podstawowa, która przedstawiła organizację pracy w klasach 4-8. I tak przy bardzo licznej frekwencji uczestnicy odwiedzili: Przedszkole Publiczne nr 12 im. Ewy Szelburg-Zarembiny we Włocławku, Przedszkole Miejskie nr 19 „Słupskiego Chłopczyka” w Słupsku oraz Szkołę Podstawową nr 2 im. prof. dra Władysława Szafera w Wapnicy. Ostatnim punktem programu była loteria, podczas której wylosowano ponad 40 niespodzianek dla uczestników. Konferencję zakończyły Prezeski Polskiego Stowarzyszenia Dalton Katarzyna Dryjas i Anna Wróbel, które prezentując nowy logotyp Stowarzyszenia oficjalnie otworzyły kolejną dekadę funkcjonowania Stowarzyszenia na rzecz rozwoju edukacji daltońskiej w Polsce.